26 januari 2012

STORMLOOP VOOR TAVI BUIRGEMIESTER




Ien Ronse ees dat iet. Al meer dan 3000 Ronsenaars willen de politieke entree van de populairste Ronsenaar allertijden in geen geval missen. Vier weken voor de premiere hebben ze ‘vuir ’t zeikerste’ al hun zitje gereserveerd. Uitroeptekens bezig ik zelden vanwege al te lang journalist geweest allicht. Maar dit is…du jamais vu! Regelrechte rush dus.

Verontruste lezers die mij en de VTV-vrienden bestoken omtrent hun nog te boeken reservatie: toet toet der ees noog pleeke. Niet dat er daarvoor tot aan de Fiertel zal worden doorgespeeld. Maar dat er genoeg plaats zal worden gemaakt zit er wel aan te komen voor de kranige honderdjarige VTV die nu net dit jaar haar jubilee viert.

(Surf naar www.theatervtv.be. Klik er op ‘reserveer’. Je krijgt er alle info over de speeldata en de nog beschikbare plaatsen per vertoning. Al zijn er al een paar data helemaal uitverkocht.)

Geen paniek dus: ‘’t Komt alemoele ien eurder’.
Om het met de gevleugelde woorden van Guti te zeggen.



’t Komt alemoele ien eurder’. Dat laatste is wat Den Hoalegen Heermees nu dag en nacht Tavi-regisseur Koen Lauwereyns influistert in diens daydreams en …nachtmerries. Het zal je maar overkomen om 100 acteurs, muzikanten en medewerkers uit het paradijs naar Ronse te halen om er met Tavi een gok te wagen naar de burgemeesterssjerp van de zogezegd meest te mijden stad van Vlaanderen.

Ik zie hem daar bezig, Koen. Uren en uren lang. Overheen pech, ziekte, afwezigheden wegens ….afwezig. Niks maar dan ook niks, geen detail, geen pasje teveel of te weinig, geen aarzeling, geen dode hoek ontgaat hem. Niks ontsnapt aan zijn alziend oog. Puur levend theater op zich. Hoe hij dat eindeloos bijspijkert. Herziet. Herpakt. Welke meerwaarde hij geeft aan de tekst. Waar hij het allemaal haalt. Hoeveel geduld. Hoe correct met eenieders zorg.

Zigeuners zeggen dat de reis zelf de bestemming is. Als dat klopt, dan is Koen al honderd keer ter bestemming…maar ik geloof dat ik zelf nog liever helemaal in mijn eentje naar Compostela stap, dan deze helletocht. Hij ziet dingen die je zelf niet ziet. Hij bedenkt stunts waar je nog niet eens aan denken durven zoude. Ik wil het hem niet vragen vanwege te persoonlijk maar ik denk dat hij dat Alziend Oog van God op zijn gat heeft geplakt voor deze regie. Ongeveer één miljoen redenen heeft hij al in de schoot gesmeten gekregen om deze dobberende Ark van Tavi 'vui mei perruusjen' te verlaten en eindelijk eens met mij dat joggingparcours door 't bos boven de Kraai helemaal uit te lopen. Doch dit is geen Ark. En al helemaal geen Italiaans cruiseschip. Dit is Tavi, het vlaggenschip van Ronse.

Ik ben zelf ongeveer in den Tap gekweekt. Net als Koen nu vervloek ik er al mijn leven lang de akoestiek voor minder dragende stemmen en voor de - schitterende - arrangementen van Mandolinenchef Johan Vanderaspoilden. Mijn halve familie speelde of regisseerde er 'conceer' en ‘tooneu’. Van kindsbeen af heb ik er alles gezien en gehoord. Teejoeter. Operettes. Revues. De Drie Sjaaroost. Robertie, dansuir de sjarme. Bobbejaan Schoepen. En natuurlijk Tavi, Tavi en nog eens Tavi. Maar wat ik er Koen Lauwereyns nu zie bolwerken is meer dan dit alles bijeen. Theater. Stand-up comedy. Revue. Operette. Dance. Music-Hall. En daar bovenop: de mooiste Tavi-mimiek uit de geschiedenis van het theater in Ronse. Raimu? Bourvil? Fernandel? Louis de Funes? Wim Van Coppenolle alias Tavi Forever.

Betekent het dat Koen nu op zijn twee oren slapen mag? Wat zoude hij? Zolang die stroefste ‘robot’, die langste stilte, dat laagste stemvolume niet staan waar hij ze in die visionaire keikop van hem hebben wil, zal hij geplaagd blijven door spoken. Zoals Guti, in zijn wildste droom van Ronse.

Goet snootie, goet. Je zal er op de eeuwige jachtvelden van den Huugerleucht voor beloond worden. Mei beeskies van Madleenekie, Mathilde, Tifanie, Emeranse, Stanse, Clementiene en … Oeze Lieve Vrouwe van Wietentaak.

24 januari 2012

DE RECONSTRUCTIE


3.


Le Beaulieu. Au Beau-Séjour.
Le Rome. Le Ritz.
Le Renard. Le Rami.


Op het moment dat commercant Danny Van Coppenolle van de Quality Shoes en de ‘building’ aan ‘de Plaas’ de haut-parleur op het dak van zijn Mercedes 220 laat kraken en ‘le micro’ geeft aan Emile Cuvelier duikt Renaix daarmee in de derde crisis van haar na-oorlogse geschiedenis. De derde, na de scheur tussen witten en zwarten en bovenop de textielcrisis die er al zit aan te komen.

De oorlog veroorzaakte diep wederzijds wantrouwen tussen de ‘wiete en de zwarte brigaade’. Wie fout zat en wie niet. Er wordt geleden, gezwegen en gefluisterd. De ene ziet af van verloren dierbaren in de nazi-kampen. De andere zweet de repressie uit en sluit zich op in het eigen gelijk op verdoken Oostfronters-reunies hier en besloten nostalgieke koffietafels daar. Ronse komt zwaar verdeeld uit de oorlog. Vindevogel is geëxecuteerd. Maar het spook van rancune blijft hangen.

De wevers weven de fabrikanten fabriceren. Dokter Antoon Beck is tegen posters van Che Guevara en chirurgien van de kliniek. Dokter De Veyt is er de grand patron. Huisdokter Cuvelier is de held van de Lions en de president van de Club. Deken Lust lust wel wat betere miswijn zijn opvolger Van Melckenbeke nog meer. Ephrem Bayens bouwt de nieuwe Delhaize en giet de bovenkant van Sint-Hermes vol beton. Tot grote koleire van Paster Mol.

Van pasters gesproken: Ronse heeft dan meer onderpasters dan het halve bisdom Gent vandaag. Marchand, Vanderstuyft, Pot: hun preken beloven een beter leven na de dood en verdoemenis in de hel voor de vervloekte goddelozen. Et pour les fidèles Flamands la même chose ou l’enfer sur terre. Wie genoeg betaalt krijgt zijn eigen stoel met een koperen plaatje en een kussentje van fluweel voor de zere knieschijfjes.

Want de ene Ronsenaar heeft geld en de andere niet. De ene baadt in weelde en de andere leeft van den Openbaren Onderstand. De ene geeft aalmoezen, de andere (sur)vit de la charité chrétienne. Saint-Vincent à Paul. Stortbaden in de Muziekacademie: tegen de luizen, van d’arme luizen. In de cite’s komt de warmte van stoofhout. Voor Spiers Charbons is er geen geld. Ze vertellen dat Hilaire Spiers zijn buurman Chaplin uit Zwitzerland naar Ronse heeft gehaald. Dat 'Charlot' hier gelogeerd heeft in d’ouwe posterij 'an ’t kierkhoof.' Dat Enrico Macias gepokerd heeft in de Rami. En 'daat hie ne zuirbook ees.' Maar ze zeggen zoveel.

Tennis Club Assa.
Tennis du Parc.
Hockey Club de Renaix.
La Scuderia Rothnacum.


De fabrieken draaien op volle Picanol. Al valt er hier en daar al eens een stil. Niet de Picanol, de fabriek. Chômage technique. Familietwisten.

‘A ce qu’il paraît qu’ il demanderait sa part.’
‘Il sort ses marrons du feu.’

Als Danny met zijn Quality Shoes op de Grote Markt het startsein geeft voor ‘La Grande Manif de Renaix-Bilingue’ fluit hij daarmee tegelijk het einde van de Ronsiese belle époque af. Niets zal ooit nog zijn als vroeger. De taalkwestie delegeert talrijke Ronsese député’s naar Bruxelles. Van Ronse zullen ze daar alleen maar onderlinge rivaliteit horen. Ja maar wat is het nu? Wat willen ze eigenlijk in Ronse?

Charcuterie Ardennaise.
Chez Marietsie Konoan.
Garage du Collège.


Zo verdeeld zijn de Ronsiese politiekerst dat er op Emile Cuvelier na geen stem uit Ronse zelf harder klinkt dan de zijne. De socialisten hebben het voor het zeggen. Zij moeien zich niet. Ondertussen kunnen de slimmekes van ’t Fiestpaloas als délégei en secretoeries vanuit Bond Moyson en ABVV-FGTB hun eigen ding doen. En alleman zijne Mercedes, gelijk Danny Le Bleu.

‘Woerom maag ne soos niet mei ne Mercedes roaen?’

Als hij die zelf betaalt en niet de kameraad-arbeiders met hun bijdragen waarom niet? Wie buiten de rode lijntjes kleurt of al te populair blijkt, die wordt genadeloos uitgerangeerd.

Polie ‘Sap’ Van Mierhoege.
Germain Derouck.

‘Noer oes poapen dansen oof boaten’.

Later zullen de affiches van Orphale Crucke op de koer van het Feestpaleis 's nachts in een ton verbrand worden. Het zal hem niet beletten.

Chez Van Grootenbrul. A l’Utex.
Au Textile Belge. Chez Cambier.













Ook bij de katholieken zit Ronse verdeeld. Jacques Piessevaux overleeft de scheur tussen Volksbond en Patria. Hij laat zich – met dank aan zijn collega Adiel Dupont - tot burgemeester van Ronse pollen. Ook daar geldt het recht van de slimmekes. De populairste zijn of willen zijn of dreigen te worden is er veeleer een rechtsreeks ticket naar het rangeerstation. Volksvertregenwoordiger Michel Van Caeneghem (jawel een nonkel, mag het even) kan dank zij zijn vriendschap met Théo Lefèvre van al die orchestral manoeuvres in the dark in het 'kuiderkie van den taap' beter gaan bekomen op het kabinet van minister Bertrand. Populair zijn is geen zegen. Nedia Gmati-Trabelsi en Ignace Michaux hebben er alle belang bij de petite histoire van hun partijen te kennen. Vragen aan Agneskie van Crombreuge.

Le Biarritz. Le Gogo.
(‘T’ as le look coco’).


De liberalen danken aan schoenmaker Omer Van Oudenhove van de Shoe Post hun hergeboorte in de PLP-PVV. Parti Pour La Liberté et Le Progrès. Partij Voor Vrijheid en Vooruitgang. Guy Verhofstadt zal die later omtjoenen tot de Open VLD van vandaag. Voorlopig vindt de Belgische en dus ook de Ronsiese francofonie een nieuwe thuis en kan Cuvelier klare taal spreken. Ronse moet tweetalig zijn. Waarmee hij Renaix Bilingue bedoelt. Waarmee hij Renaix Unilingue bedoelt. Zijn kreet staat echter voor francofonie & bourgeoisie.


Aux Trois Pommes. Chez Bouton.
Au Comptoir Musical Joris.
A La Botte Rouge. Maison Vandesande.


Nooit heeft Emile Cuvelier het soort van Nederlandsonkundigheid kunnen voor ogen hebben die je vandaag ondervindt bij de eentalige vendeusekens van den Ava, de Match en den Action. (Zelf helaas ervaren, in alle drie deze zaken). Cuvelier, sénateur et grand chasseur, staat voor het Ronse dat hij altijd heeft gekend. Celui du Beau Lange …par le beau Monde. Dat Ronse wil hij voor altijd vasthouden. En door het te willen fixeren, veroorzaakt hij de perceptie van een tweetalige, lees francofone stad. En veroorzaakt hij een invasie van andere eentalige francofone gelukszoekers dan de bourgeoisie die hem op handen draagt. Eerst uit Tunesië . Pour Vivre et Travailler en Belgique.

Tailleur Mortier.
Café du Boulevard.
Au Gambrinus.


Dan uit de hele Magreb, via Bruxelles. Tenslotte uit de Waalse Collines.

Voorlopig is de betoging Renaix Bilingue een groot succes. Alle Unizo’ers van die tijd, alle commercanten, alle bons pères de familles al het schoon volk gaat ervoor. Een paar Volkunie-ers zoals de Nieuwe Vlaamse Alliantie dan nog heet, maken er een vuist tegen en zingen Le Lion Flamand op de hoek van de Rue du Poivre. Ze worden net niet opgepakt. Ze doen hun ding en gaan naar huis. Iedereen content.

Maar Ronse dommelt in op een tijdbom. Une bombe à retardement.

‘De Reconstructie’. Een digitale tijdreis.