DE CANON VAN RONSE

Stel dat je gevraagd wordt Nieuwe Ronsenaars uit pakweg Kortrijk, Antwerpen of Lierde een Snelcursus Ronse te geven, hoe begin je eraan? Best alle levende Ronsenaars schrappen, van je lijst bedoel ik. Neen, liefst geen levende wezens: anders krijg je gegarandeerd alle kabinetards, gesubsidieerde communicatiestrategen en andere trollen over je heen.


Hierna ten behoeve van ontdekkers en bezoekers mijn Canon van Ronse. Niet dat die je vlotter over de trottoirputten van de Aatstraat helpt of overeind houdt op de spekgladde tegels van de Stationstraat. Niet dat de binnenkant van de Square Mouroit voortaan niet langer misbruikt wordt als linke afsnij-voorrangssnelweg. Niet dat de bewoners van de verkeersvrije Oude Vrijheid morgen eindelijk hun internetbestelling besteld krijgen. Niet dat het zwaar vervoer het hart van Ronse geen verkeersinfarct meer bezorgt. Niet dat Ronse morgen geen labyrinth meer is vol TEC ophaalschoolbussen. Niet dat het Rooseveltkruispunt plots geen ontwarbaar kluwen meer is waar de ene op de andere wacht.
Toch is mijn boude verwachting dat zo’n Canon in tijden van vermeende eigen ‘identiteit’, ‘eechte Ronseniers’ en meer van die nostalgieke gezwollen gebakken lucht je desalniettemin verzoent met het al te vaak vermaledijde doch gaandeweg herboren prachtige Ronse. Een stad zoals er geen ander is.

1. De Fietoo.

De schuune crypte mei ‘t zootenboek. De Basilieke mei den deiken da noa promoverd ees tot recteur, ziene katekooster en ‘t klookenspui (bauven heur huufd wuiteverstoen). Troomoo & Floatsie. Ces Seigneurs de la Zielde . ’t Fietoocomitoat uilk mei ne groenen band op den boak. Den builder en de droegers van de Maatschappoae mei nen ruuen band oop den boak( da kaan pieken zeu).
’t Muziek van de Pompiers mei grute bierentoepen, soefoost.’t Schuun eerekie van de Fietoo bauven an den Bietoo. De Proceessie mei schune kliedsookies vaan vroeger. Amandus op Adidas van vandoege . De beivoerders mei bloeren oop heuren dieken tien. De zoumerkirmeesse ’s noeviest mei veetebolen.

2. De Boomoos.

Mootie, le président-fondateur des Bonmoss (ne dites jamais Bommels).
’t Boomoo Comitoat. De Kuinenk en zien Kuinengiene. De Boomoofieste. De Boomookies. De Zote Mondaag alliene vuir d’eechte Boomoos. De verbranden boomoo. Gien vierwirk moer ’n schunne bestroelenge bauven ’t staadhoas. ‘n VIP tente vuir de blauwe boeskies van Broekoo en Froessen.

3. De Pompiers vaan Ronse.

Wa zoe Ronse zoan zonder oes pompiers en heur grute spiete? Ha bon. Op de Fietoo. Tuus ’n serenadekie oof twee an den Bluten Pompier vuir de gesnuivoode Ronsenierst. Oos ‘t ieverst brandt. Oof ge zit mei weespen ien oa beede. Oof der liegt nen buum auver de Kroassies. Kuint zien daade heuren kalender kuupt. Oof ge goet moa huren mei de grute sireene.

4. De Champeeters vaan Ronse.

Ge ziet ze niet vel want t’ees noa minder blauw op stroete, ze zieten in Brussoo zonder censkies. Moer zeure zien oa geudegans ien close-up vaan ien heuren bureau duir de camera cachée onder de cornissie van den Taap. En schuune manieren hein manekie. Mei oa onnuuzo petarkies. Aaliest dade zeegt zoade zuive en d’abord ge wordt gefilmerd vaan oop heuren boak.

5. Hugerleucht.

De klinieke. Vroeger woeren de nonen doer boes. Eddy Merckx moost doer ale joeren zienen boekei goen ontvangen van Zeuster Receptie, oos ’t Criteirium noog toerkies rond den Hugerleucht droejdeget. Noa ees de Klinieke van Hugerleucht veere de gruutste fabrieke van Ronse, aachter dan ze wui iesties ’t Hospitoo gelikwiderd heen d’ulekoords. ’t Scheunste en beeste moederhoas van geu Vlonderen. Paast moer op dat noa zuive nie gelikwiderd wordt. Buuneklakers, paast doer vaan oop.

6. De schaulen.

Den Ecole Moyenne. ’t Collezei dan ze noa Campus hieten kweestie van ’t spui ‘n betsie op te bloezen vuir de concurrentie. In ’t collezei geluven ze noog ien god. In den école moyenne ees god jamerloak genoeft komen te goen. In de 'Campus' Glorieux muigde der van poazen wa daade der zuive vaan poast . In de Sancta Mààària waas ter vroeger vrie schuun vook vuir de zoeterdagoevend in de Koobe den bamba mei te droejen.

7. ’t Klie Moertsie.

Schuune gerestaurerd. Wui mei vel boote stienen. D’ouwe Kliene Kirke ees magnifiek. De Grute Kirke kaan van bienen ’n lekskie vierve beizegen. ’t Plaksoo komt geu loos. De Hoalege Rita valt oest oop oa huufd op begroevengen. Moer da komt alemoele ien uirder mei veete subsidies van ’t Vloms gouvernement. De kirkfabrieke van Andrei Beelenck mei zienen langen oerm vaan ien Ronse tot ien Rume ees doer mei beizeg.
De Memlinc wordt uuk gerestaurerd, zonder subsidies. En Uutvercoren goet uuk weire ne kier aupen. Mien tante Leene zoe hier verzeikerst niet meer bekenen. Hier vrindienen, de wiete en de zwarte Madame Carlie uuk niet en Madame Van Hassoolt van de Garage uuk niet en Fernand de factuir uuk niet en zien pronte blonte doochter op ’t bankskie in ’t parkskie zeikerst niet. (Geif moa nen bees. Vuir da’t te loet ees).

8. The streets of Ronse.

De Stauk, de Floréal, de Germinal, de Schuidekouter, de Spinstersstroete, de Grute Maroave, de Kliene Maroave, Cité Bara, de Kloape, ’t Schavoert, de Fietoomies, den Blauwen Stien, de Poeters, de Rue Muitse, de Kroassies, de Stienwieg op Uiseile, de Lange Hoege, de Kapeelekouter…Wietentaak. Schune. Mien herte wiepoot auver en ’t weire.

9. De Gruten Moerkt.

Kiekies, koes en geile ruzen en pijamats oat grute duzen. Dieke moosssoos, veesche vies. D’Harmonie zet stoelen boaten. Den Bourse en de Local goen noog nie sloaten wa zoen ze. Den obelisk zit zonder leucht. ’t Kloert ien Ronse. Nen nieven daag. ’t Ees moerkt ien Ronse.

10. Tavi.

Loet oes noa drumen vaan Ronse
aliest da komt en doer nie mier ees
Tuus oop oes twie uren schloepen
oes tuupe gieren zien en ’t za wui goen.

Schrijfstek
Dagboeknotities.