15 april 2013

HET ZWARTBOEK VAN RONSE

DE MISSING LINK TUSSEN
HERINNERING & VERZOENING


LUC VANDEVELDE VOLTOOIT
NAGELATEN OPUS MAGNUM
VAN MAURICE BOUCHEZ




Met de onverzettelijke wil en vastberadenheid die hem zo typeerde, werkte wijlen legendarische Ronsenaar Maurice Bouchez (foto hierboven met koning Albert) na zijn bevrijding uit de Duitse concentratiekampen aan het definitieve boek waarin hij alle beschikbare gegevens wou in kaart krijgen over de Ronsenaars die, net zoals hij, in die kampen waren terecht gekomen. Zijn gezondheidstoestand en hoge leeftijd hebben hem echter verhinderd dat project zelf helemaal te klaren. Het door Maurice al gedane werk werd na zijn heengaan door zijn echtgenote overgemaakt aan Luc Vandevelde die het vervolledigde en het nu publiceert als ‘Zwartboek van Ronse’.

‘De bedoeling’, zo zegt me de auteur vanochtend daarover, ‘is de komende generaties op de hoogte te brengen van wat een groot aantal Ronsese medeburgers in de periode 1940-1945 in Ronse en omgeving hebben meegemaakt. Hoe ze in de nazikampen en gevangenissen zijn terechtgekomen en wat er van hen geworden is.’


VERRADERS EN VERKLIKKERS



Buiten de grondige en alfabetische opsomming van de Ronsese slachtoffers waarin de reden van hun aanhouding wordt toegelicht en hun parcours in gevangenissen en concentratiekampen is getraceerd, wordt voor het eerst in de na-oorlogse geschiedens ook een ander soort Ronsenaars vermeld: al diegenen van wie onomstotelijk vast staat dat ze, ‘wegens hun verklikkingen en collaboratie met de Duitse bezetter, talrijke Ronsese families in verdriet en rouw hebben gedompeld.’ Vandevelde weet best wat hij doet en waarover hij schrijft. En waarom.

Luc Vandevelde: Als rechthebbende zoon van een in Duitsland overleden politiek gevangene was het voor mij een genoegen om met Maurice en zoveel andere slachtoffers van de nazi’s te hebben mogen samenwerken.’



Zijn gedachte en dank gaan vandaag bij de publicatie behalve naar zijn eigen vader (de laatste brief van Maurice Vandevelde uit Buchenwald heb ik gepubliceerd in 'De Nalatenschap'-svc) dan ook uit naar wijlen Maurice Bouchez zelf die de aanzet was voor het samenstellen van dit werk. Maar ook naar Gaby Ronsse die steeds bereid was met Luc Vandevelde naar de Dienst Oorlogsslachtoffers in Brussel te trekken. En eveneens naar Maurice's zoon Alain Bouchez die al het werk betreffende het verzamelen van de illustraties op zijn schouders heeft genomen.

Luc Vandevelde : ‘We zijn er ook in geslaagd van de lokale afdeling van de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden van België een bloeiende en gewaardeerde afdeling te maken’.

Dat klopt. Want er staat nog meer te gebeuren om de herinnering aan de slachtoffers van de oorlog en het nazigeweld te gedenken. Zo komt er op zaterdag 7 september - naar aanleiding van de herinnering aan de Bevrijding van Ronse - in 'De Ververij' een grote tentoontstelling :‘Deportatie en Genocide'.

ZWART, WIT, GRIJS
EN DE KLEUREN VAN RONSE




Luc Vandevelde heeft me in alle luwte dit ‘Zwartboek van Ronse’ al een paar zomers geleden ter lezing voorgelegd en toevertrouwd. Al die tijd hield ik het in verzekerde bewaring. Tot Luc de laatste verfijningen en correcties zowel vormelijk als inhoudelijk had gecheckt en het licht op wit en groen (de kleuren van Ronse) zetten zou voor de lancering van het boek. Dat is dus nu het geval.

Luc Vandevelde, vanochtend: ‘Mijn bedoeling is dat de Ronsese families van nu eindelijk eens vernemen wat er precies met hun voorouders in die periode is gebeurd, wat hun houding was'.

Het is een zorgvuldig gedocumenteerd indrukwekkend gedetailleerd werkstuk dat de gevoeligste waarheid omtrent verraad en verklikking in Ronse niet uit de weg gaat en voor het eerst alle (voor zover bekende) namen van de collaboratie in kaart brengt. Luc Vandevelde gaat daarbij dus de zwartste bladzijden van deze donkerste geschiedenis van Ronse niet uit de weg. Hij noemt namen: van slachtoffers jawel maar ook van de Ronsese verraders en collaborateurs . Hun achtergrond, hun denken, hun tracé in de collaboratie. Het is daarom een hoogst bijzonder en heel moedig document.



De grote verdienste van dit werk is dat Luc Vandevelde (foto hierboven) hiermee in alle sereniteit de stap zet naar tegelijk de herinnering én de verzoening van de nieuwe generaties Ronsenaars. Dit siert hem, als zoon, als mens, als Ronsenaar. Hij bezorgt Ronse samen met wijlen Maurice Bouchez aldus de missing link tussen herinnering en verzoening van alle Ronsenaars. ‘Het Zwartboek van Ronse’ kan worden besteld bij Drukkerij Dubar, Zonnestraat, 94 in Ronse ( 055. 213836). Het kost 20 euro.