29 september 2021

 BETOVERINGEN. (21)

PUUR LEESGENOT.


Jeroen Brouwers blijft uniek en onovertroffen. Ook in het licht van de eeuwigheid. Waardig mens, moedig man. Tot het bittere eind helemaal zichzelf tegenover de pijn van het zijn en de genadeloos knagende tijd.
In een gesprek met Jelle Van Riet in De Standaard der Letteren verwijst hij naar de spreuk van Herman Teirlinck die bij de uitgeverij van Angèle barones Manteau tegen de muur geprikt hing. De ooit glorieuze auteurstempel Manteau die hij, Brouwers, meer dan wie ook als redacteur grandeur gaf.
'Liever geschuwd
om mijn waarheid
dan gezocht om
mijn schone schijn.'
Bij Manteau mocht ik, na mijn romandebuut 'Zonde van Nini' bij Hadewijch zelf acht titels publiceren. Een jongensdroom ging aldus, totaal buiten mijn eigen verwachtingen, in vervulling.
Brouwers was er toen helaas al lang weg. Het 'knekelhuis' werd er bevolkt door de literaire sterren van toen Ward Ruyslinck en Jef Geeraerts. Ook door Jos Vandeloo die 'Het Grote Koersboek' afscheidde dat mijn nieuwe Manteau-uitgever Lionel Deflo me zelf prompt had willen doen schrijven. Wat ik weigerde. Dit vanuit de verkeerdelijke gedachte dat mijn coming of age-roman 'Zonde van Nini' (verfilmd als 'De Schietspoeldynastie') godbetert alleen maar over Rik Van Looy en koers zou gaan.
Ook het debuut van Pieter Aspe maakte ik als auteur bij Manteau zelf mee, vanop de eerste rij nog wel. Op een dag stond hij, Pierre Aspeslagh met zijn 'Vierkant van de wraak' naast mij
zijn boek te slijten op de 'Boekenbeurs' in Antwerpen. Tussen mijn eigen minuscule signeertafeltje en de imposante boekenstapels van Jef Geeraerts in.
Terwijl ik in gezelschap van mijn 'Madame Valentine of de tederheid' werkeloos op één belangstellende lezer(es) wachtte, signeerde Jef Geeraerts aan de lopende band tot zijn pols ervan in de kramp ging.
'Kijk Stef, zie je Geeraerts daar driftig bezig met signeren? Die schrijf ik helemaal van de markt.' Fluisterde Aspe die zelf voorlopig nog tijd zat had om uit zijn nek in de mijne te komen kletsen.
Voor het eerst besefte ik dat schrijven een markt is als een ander. Dat je dus maar beter, Eddy Wally met zijn sacochen achterna, vette verhalen slijt of bloedstollende thrillers bedenkt liever dan koppig over gevoelens van liefde en tederheid te willen schrijven.
Maar zie, niks blijft eeuwig duren en alles gaat voorbij. Aspe is ondertussen mèt zijn 'marktveroverende' bestsellers en films ook al de weg van alle vlees gegaan. De door hem verjaagde macho Jef Geeraerts jaagt nu zijn eigen olifantenego achterna in de eeuwige jachtvelden.
*
Mijn kleindochtertje Margot vraagt me aan tafel bij het kieken of het klopt dat ik 'een schrijver' ben. Journalist is juister, leg ik haar uit. Dan wel een die in zijn halve nachten een tiental titels bijeen pende. Nachtwerk want overdag moest er ondertussen ook brood op de plank. En wie leeft er in Vlaanderen nu van boeken over liefde en tederheid?
(Dat laatste zeg ik haar niet. Ik laat liever al haar illusies op haar ritme ontluiken en openbloeien. Ook al gaat ze met haar vragen rapper dan me lief is. Ze heeft nog tijd zat om er gaandeweg zelf achter te komen wat Herman Teirlinck precies bedoelde met schone schijn).
'Maar wie is dan de meest beroemde mens die je als journalist ontmoet hebt', vraagt haar broer Rémi (11) die geen kans liggen laat om de matchbal mee te graaien.
Eddy Merckx zeg ik, meer om er vanaf te zijn. Want Toots Thielemans, Yves Montand, Pol Mara, Jacky Ickx, Salvatore Adamo, Rocco Granata, Kim Clijsters of Victor Vasarely lijken me een planeet of twee te ver van zijn bed. En met Paul Van Himst wil ik bij hem vooral niet uitpakken. Hij is een fervent Club Brugge-fan. Van vader op zoon.
Wow. Merckx! Echt? Hij is zwaar onder de indruk van mijn ontmoeting(en) met de allergrootste wielrenner allertijden. Bewijs van eeuwige roem over generaties heen voor De Kannibaal. Voor zover dat nog hoefde.
'Ik wil al je boeken toch ooit zeker lezen papoe', zegt hij tussen twee kippenboutjes door. En mijn hart voelt als een zachte warme patat in de pel.
Vooral niet doen zeg ik. Die boeken gaan immers over wat er nu totaal niet meer toe doet. Op de miljardenmarkt van deze dol gedraaide blauwe planeet.
Was hij al wat ouder, pakweg zestien zoals zijn neef Lars , ik raadde hem aan stante pede 'Normale mensen' van het nieuwe schrijfwonder Sally Rooney ter hand te nemen. Puur leesgenot. Van deze tijd. Marktveroverend én hartverscheurend tegelijk.
Betoveringen. (21)