10 oktober 2019

COLLECTIEF GEHEUGEN

Stilte
in tijden van
schone schijn


Niks vervult me met meer vreugde dan Ronsard (‘Mignonne allons voir si la rose) nu in het Nederlands hertaald door mijn grote broer Pol, de poëet van de familie. Hij heeft het helemaal correcties incluis neergeschreven en in een envelop gestopt die hij voor me klaar houdt.

We zitten samen in zijn nieuwe thuis aan het Tempelhof met uitkijk op de wapperende leeuwen boven het Gravensteen. Aan de muur hangt zijn hele bestaan in drie vier foto’s. Van mama bij de Meisjesbond van Theater Voor Taal en Volk. Van onze zus helemaal uitgedost als geboren Paimpolaise , de hele familie Ronsese textiliens vluchtte in mei voor de nazi’s naar Bretagne en keerde terug na de zomer om vlotjes voort te weven. Pol zelf, tafeltennissend in Château-d'Oex. Voor honderd jaar eenzaamheid werd hij er door de adviserende nonkels en tantes prompt verbannen op een Zwitserse Toverberg om er in een internaat ('La Soldanelle' , de naam alleen al)in gezelschap van Peter Pan te bekomen van de plotse dood van ons papa.

Hoe ze dat over hun hart konden krijgen, vraag ik hem. Want hoe bedenk je zoiets? Een jongen van dertien die zijn papa verliest met wie hij dag aan dag met de neus in de boeken zit. En dan: pingpong het zelf verder maar uit in Zwitserland.
Zijn ogen schieten vol déjà-vu. Ze hebben hem niet eens gezegd wat er aan de hand was. Alleen maar geschreeuw van tantes en gefluister van nonkels. Wijs als hij is, vermijdt hij de valstrik van postume koleire tegenover zoveel emotionele kilte in tijden van schone schijn. Welgeteld één keer hebben ze hem bezocht in dat onomkeerbaar kanteljaar. Zijn blik licht op: zijn boezemvriendje Dirk Seynaeve was erbij, de latere patissier. Partijtje pingpong samen.

Aan al die dingen denk ik terwijl ik, de krop in de keel, zijn hertaling van Ronsard herlees hier op mijn schrijfstekje en naar de digitale bubbels mik. Pure schoonheid en troost lees ik. Over alles wat fout kan gaan in een pas begonnen bestaan. En ja, grote schrijfbroer dàt gemis herken ik en deel ik altijd al met jou.

Ode aan Cassandra

Och liefste, laat ons gaan kijken of de roos, aan je teint gelijk vanavond met haar rok is blijven prikken.
Helaas liefste, hoe zij sinds het ochtendgloren
al haar schoonheid heeft verloren.
Wrede stiefmoeder
natuur
jij gunde haar
van morgen tot avonduur
nog geen etmaal
levensduur.
Daarom, geloof me liefste,
pluk, pluk je jeugd
zolang je groene jaren
het felst floreren
Zoniet wordt,
zoals met deze bloem is gebeurd, al haar glanzen
al te snel verbeurd.