BLIJVEN SCHRIJVEN.

VAN EEN ANDERE PLANEET

Met ‘The disconfort of evening’, de vertaling van haar debuut ‘De avond is ongemak’ mag de Utrechtse twintiger Marieke Lucas Rijneveld zich de eerste en jongste Nederlandse International Booker Prize-winnaar noemen.

Schrijven is voor haar een kwestie van leven of dood, wil ze erover kwijt aan Jelle Van Riet in De Standaard. Iets waar al het andere ondergeschikt aan is, tot de liefde en de vriendschap toe. Al haar liefde gaat in het schrijven.

‘Het gevaar van die monomanie is dat het altijd door gaat. Ik slaap al jaren op pillen: even knock-out en dan weer verder. Elke dag opnieuw moet ik het gevoel hebben dat ik iets heb gecreëerd, wil ik me gezien voelen en veilig. Als ik niet werk, heb ik naar mijn gevoel niet echt bestaan’.

Het allerliefste wat ze doet, is vanuit haar ongebreidelde fantasie haar binnenwereld vormgeven, er iets moois van maken. ‘Maar in de avond kan die fantasie ook wel een doem zijn, want ik kan haar niet stopzetten’. Bij het schrijven van haar tweede boek ‘Mijn lieve gunsteling’ schoven waan en werkelijkheid zo over elkaar heen, dat ze er bang van werd. Een pareltje van die fantasie lees ik van haar in 'De avond is ongemak'.

‘Jij komt echt van een andere planeet’ fluistert Moeder'.

‘Ik kijk naar de grond. Moeder kent alleen de aarde. Ik ken alle acht planeten en weet dat er tot nu alleen leven op aarde is gevonden. Mijn Vader At Meestal Jonge Spruitjes Uit Nieuw Lekkerland. Vader gruwelt van spruitjes, maar het zinnetje is een bruggetje om alle planeten te kunnen onthouden...Het zinnetje maakt me ook nietig: we zijn allemaal maar een spruitje in een enorme kookpan’.

Haar bruggetje en mijn verbeelding brengen me bij die acht planeten. Wat Dieter De Cleene er in 'De Kosmos. Het Ontstaan van alles' (EOS Wetenschap) er zoal over weet.

Mercurius: (430°C).

Venus: Het regent er zwavelzuur. Gemiddeld 350°C),

Planeet Aarde: De enige in ons zonnestelsel waar leven is. Tot dusver.

Mars: Dankt zijn rode kleur aan het overvloedig ijzer dat er roest. Dood om oud ijzer.

Sommige wetenschappers vermoeden dat er op Mars leven is geweest. Er wordt naarstig naar sporen gezocht. Wie weet was er ooit een pandemie.

Jupiter: 1300 keer zo groot als de aarde. Het stormt er altijd. Het windeke dat me vandaag belet te joggen in het Kluisbos is op Jupiter dus maar een briesje.

Saturnus: Vooral bekend van de stukken ijs en steen die er om je heen cirkelen.

Uranus: Egaal blauwe planeet. Wel frisjes. Gemiddelde temperatuur -214°C).

Neptunus: Winden: tot 2000 km/u.

Er zijn in het universum ontelbaar veel zonnen. Sommige tot 100 keer groter dan de ‘onze’. Maar waar vandaan komt dat allemaal? Van de oerknal, 13,8 miljard jaar geleden ontstaan uit een enorm heet punt met bijna oneindig grote dichtheid. Bijna oneindig dus.

Wat was er voor die oerknal? Volgens wijlen Stephen Hawking in Star Talk op National Geographic zoiets als ’een imaginaire tijd’, een mathematisch concept-tijd met een totaal andere invulling .

De consequentie hiervan is dat tijd en heelal geen begin hebben. Hiermee pleegt Hawking een aanslag op het ‘kosmologisch godsbewijs’.

Dat is de onder meer door Plato en Aristoteles gehuldigde gedachte dat aangezien alles wat beweegt een oorsprong moet hebben, je god (bij Plato ‘wereldziel’, bij Spinoza god of de natuur) kunt zien als eerste beweger of onbewogen beweger van het heelal. Met zijn imaginaire tijd redeneerde Hawking dus god zélf weg.

Van imaginaire tijd naar imaginair schrijven is het maar een bruggetje. Terug naar de spruitjes pan van Marieke Lucas Rijneveld. Zegt ze over haar nieuw boek ‘Mijn lieve gunsteling’, het troebele verhaal van de veearts uit haar debuut.

‘Zelfs in de duisterste mens is ooit zonlicht geweest’.

‘Een zwart sprookje’ noemt haar redacteur het boek’. Ik beken, in ‘Lolita’ van Nabokov ben ik nooit verder geraakt dan tot waar walging me tot de lippen steeg, me sterker werd dan de algemeen erkende sublieme verwoording van de schrijvende grootmeester.

Veel kans echter dat de jonge Rijneveld me nu, via haar ‘lieve gunsteling,’ eindelijk over die walging heen helpt en ik Vladimir zijn iconische Lolita nog maar eens probeer uit te lezen.

‘Blijven Schrijven’.

Dagboek