MIJN TUIN VAN HEDEN

PARINGSDANS



Ik breng de kinderen dwars door de verkeerschaos van mopperende automobilisten en argeloze bakfietsers naar school. Onderweg hoor ik op de ochtendradio de dagelijkse dosis stoere bitsige haatpraat, verhalen omtrent vermeend verraad, beschuldigingen van arrogantie bij coalitiewissels in Antwerpen, Gent, Oostende. De paringsdans om de macht.

‘The whole problem with the world
is that fools and fanatics are always
so certain of themselves,
and wiser people so full of doubts.’
(Bertrand Russell).

Waarom dit dagboek? Ervaringen zet je toch gewoon online? De gevoelswaarde van onze ervaringen hangt niet langer af van de belevenis zelf maar van het omzetten ervan in de stroom van het oprukkend dataïsme. Wij die ons ooit vrolijk maakten over Japanners met hun foto’s, mikken nu zelf alles op Instagram en Facebook, checken hoeveel likes we krijgen.

Een handgeschreven briefje van Albert Einstein leverde vorig jaar op een veiling 1,1 miljoen euro op. Toen hij ooit een keer geen geld op zak had om de loopjongen van zijn hotel in Tokio een fooi te geven, gaf Einstein hem de tip het handgeschreven propje goed te bewaren ‘omdat het ooit wie weet meer waard zou zijn dan de fooi die hij hem nu even niet geven kon’. De jongen las:

‘Een kalm en bescheiden leven
brengt meer geluk dan het
najagen van succes en
de constante rusteloosheid
die dat met zich meebrengt’.

Lang verzekerden religies ons dat God ons altijd bezig zag, zich bekommerde over al onze gedachten en gevoelens, al onze daden deel uitmaakten van een overkoepelend kosmisch plan. Locke, Hume en Voltaire beweerden als humanisten dat ‘God’ een product is van de menselijke verbeelding . We moeten de betekenis van alles in onszelf zoeken, het hele universum zelf zin geven. Nu geeft het nieuwe dataïsme de humanisten een koekje van eigen deeg. God is inderdaad een product van de menselijke verbeelding, maar die is het product van biochemische algoritmen en meer niet.

De Babyloniërs geloofden dat de sterren hun lot bepaalden. Gelovigen van het Heilig Boek zegden beter te weten . ‘Laat de sterren voor wat ze zijn, lees de Bijbel.’ Humanisten kwamen dan met weer een heel ander verhaal. ‘De mens heeft God uitgevonden. Mensen zijn zelf de bron van alle waarheid. Als je voor een dilemma staat, luister naar jezelf en volg de stem van je innerlijk.’ Het was de basis voor de moderne alliantie tussen wetenschap en humanisme, rede en emotie, laboratorium en museum.

Na Darwin verkondigden biowetenschappers dat gevoelens complexe algoritmen zijn, die ons aangescherpt door de evolutie helpen de juiste beslissingen te nemen. Onze liefde, onze angst, al onze hartstochten zijn dus geen wazige spirituele fenomenen. Als je naar je gevoel luistert, wend je je eigenlijk tot een algoritme waaraan de evolutie miljoenen jaren heeft gesleuteld en dat de zwaarste kwaliteitsproeven van de natuurlijke selectie heeft doorstaan.

Deus sive natura
op de glijbaan
van oorzaak naar gevolg,
tussen noodzaak en toeval.
(Met dank aan Spinoza).

In het verleden werden we gecensureerd omdat onze informatiestromen geblokkeerd werden door zwaar verzuilde hoofdredacties, naderhand door commerciële belangen en marktaandelen van fusionerende uitgevers. Nu worden we wereldwijd plat gecensureerd …overspoeld als we op de sociale media zijn door irrelevante informatie. Vroeger waren machtigen machtig omdat ze de informatiebronnen beheersten. Tegenwoordig kom je vrij goed weg wanneer je weet wat je kunt negeren.

‘Mijn Tuin van Heden’.
Dagboeknotities.

(Verder lezen:‘Homo Deus’. Harari. ‘Filosofie voor een weergaloos leven’. Kamphuis).