HET RONSIES RARITEITENBOEK (40)
GOAUITELENGEN
Zeg in een Ronsese bakkerij nooit 'mag ik twaalf geutelingen alstublieft?’ wanneer je bedoelt:
Geift moa hier nekier
’n puite veesche
môlsche goauitelengen.
In Elst, ja. Daar mag je 'geutelingen' zeggen. Of in - het zwaar over het paard getilde - Michelbeke. Maar hier in Ronse en al zeker in Louise-Marie of all places kan je, op die manier besteld, naar je goauitelengen (bier)fluiten.
Rond deze tijd, op 9 februari, sterfdag van maagd, martelares en heilige Apollonia van Alexandrië, duiken ze weer op in hun vaste adressen. De geutelingen niet de maagden. Waag het niet zo’n geuteling te verwarren met een pannenkoek. Een pannenkoek verhoudt zich tot een geuteling als Sixfrites Bracke tot de onafhankelijke journalistiek.
Wie nooit het voorrecht genoot om een nachtelijke geutelingenbak in Louise-Marie mee te beleven is niet gerechtigd zich te gewagen aan uitspraken omtrent de malsigheid van geutelingen. Nog voor ik zelf in het neerhofken van Moeder Hortense Haustraete-Decuyper ‘geu bauven de Savoae’ ingewijd ben in de tovernaarskunsten der geutelingenbak heb ik me daar eens aan gewaagd. Mijn maat Albert die met zijn vele broers en schoonbroers in het zweet van zijn Marcelleken bij Moeder Haustraete de ingrediënten prepareerde, de deegwaren in de oven introduceerde, de vuurhaard controleerde, was gelijk niet te content:
Klienen ge muigt kiezen:
nen môlschen ien oa talluure,
oof nen harten tein oa uure.
Van oor gesproken, met die Apollonia is het niet goed afgelopen. Als koningsdochter werd ze in haar ivoren torentje in Alexandrië omringd door twaalf superslanke maagden die haar dank zij hun Infraligne-taille opzadelden met een vreselijk schuldgevoel. Op een dag is Apollonia de koninklijke hovelingen en geutelingen spuugzat en gaat ze bij de Geutelingen Watchers. Eén geuteling is 10.000 punten zodus. Ze ziet het licht, nog even (ik kom erop terug) en verandert haar leven. De juwelen die ze van haar smoorverliefde lievelingsbroer krijgt voor Valentijn (het steekt zo nauwe niet onder blauw bloed), schenkt ze weg aan de sukkelbozzen. Ze refuseert een bloedschandelijk huwelijk met broederlijn Valentijn. Een engel transporteert haar daarop met een shuttle (in ’t Ronsies: ne sjeuttoo) naar Pietje de Kluizenaar. Die doopt haar met vervuild Nijlwater waarvan Apollonia een paar dagen de heu… waarvan ze dus niet goed is. Wanneer ze eindelijk van de pot kan, gebieden engelen haar te gaan preken. Op het Tahirplein voelt ze echter tot in haar lenige lenden de haat van een tovenaar die de massa tegen haar opkotert. Samen met andere Coptische Christelijke Vrouwen van de lokale CVV wordt ze van het plein gesleept en bekogeld: met oude dakpannen vanop het Museum voor Egyptische Kunst. Haar ogen worden uitgestoken. Maar de engelen geven haar het licht terug. Zie je wel dat ik erop terug kom. Haar oren worden volgegoten met lood. Haar huid wordt gevild met een Laguiole-mes. (Nu in uitverkoop bij Caron in de Gentse Veldstraat, altijd nuttig in je broekzak). Haar tanden worden uitgeslagen. Variant in het Grote Heiligenboek dat ik bewonderaars van de Markies de Sade warm aanbeveel: haar tanden worden één na één zonder verdoving uitgetrokken met een tang. Vrijwillig springt daarop onze Apolonnia in het heilig vuur. Variant in het Heiligenboek dat, zoals in goeie Hollywoodfilms altijd diverse plots open laat: zij wordt onthoofd met een zwaard.
Als we ons aan de eerste variant houden, is het niet verwonderlijk dat Apollonia de patrones wordt van tandartsen en tegen de kiespijn. Wie zijn mond gaat spoelen met water uit de Apolloniabron op de Kapellenberg in Saksen, krijgt nooit meer kiespijn. De link met geutelingen is weliswaar ver te zoeken maar bestaat. Als een geuteling te hard is, of te lang in d’etalage is blijven liggen, kan het gebeuren dat je er bij nuttiging een stuk tand van jezelf in vindt. Geutelingen zijn ook verraderlijk voor lever, maag en darmen. Wie denkt dat hij ze kan binnen smijten gelijk pannenkoekskes vergist zich deerlijk en kan de pot op zoals Apollonia met haar Nijlwater achter de kiezen, die ze toen nog eventjes had.
Is het bakken van geutelingen in het Ronsiese (wie spreekt er bij de Heilige Apollonia van Elst of godbetert Brakel?) een aloude traditie en een echt ambacht, dan is het nuttigen ervan één van de traditionele Ronsiese genietingen. Werelderfgoed. Samen met onze wieties, onze kulies, onze loeties en onze lokale parkeerboetes.
Gebruiksaanwijzing Goauitelengen:
Royaal insmeren met malschen boter. (Plus duizend punten)
Toedekken onder een voltapijt van cassonade. (Duizend punten).
Nuttigen met Rochefort 8°. (Mijd Westvleteren).
Vergeet hierna voor even de Finse piste.
Die kan je nu wel missen. Als kiespijn.
RONSIES RARITEITENBOEK
Handleiding voor Ronse.
Copyright Stef Vancaeneghem.
(Foto: Maurice Haustraete aan de bak bij Moeder Hortense Haustraete-Decuyper. Met dank aan Stefan Van Maelsaeke voor de vriendelijke inzending)
Zeg in een Ronsese bakkerij nooit 'mag ik twaalf geutelingen alstublieft?’ wanneer je bedoelt:
Geift moa hier nekier
’n puite veesche
môlsche goauitelengen.
In Elst, ja. Daar mag je 'geutelingen' zeggen. Of in - het zwaar over het paard getilde - Michelbeke. Maar hier in Ronse en al zeker in Louise-Marie of all places kan je, op die manier besteld, naar je goauitelengen (bier)fluiten.
Rond deze tijd, op 9 februari, sterfdag van maagd, martelares en heilige Apollonia van Alexandrië, duiken ze weer op in hun vaste adressen. De geutelingen niet de maagden. Waag het niet zo’n geuteling te verwarren met een pannenkoek. Een pannenkoek verhoudt zich tot een geuteling als Sixfrites Bracke tot de onafhankelijke journalistiek.
Wie nooit het voorrecht genoot om een nachtelijke geutelingenbak in Louise-Marie mee te beleven is niet gerechtigd zich te gewagen aan uitspraken omtrent de malsigheid van geutelingen. Nog voor ik zelf in het neerhofken van Moeder Hortense Haustraete-Decuyper ‘geu bauven de Savoae’ ingewijd ben in de tovernaarskunsten der geutelingenbak heb ik me daar eens aan gewaagd. Mijn maat Albert die met zijn vele broers en schoonbroers in het zweet van zijn Marcelleken bij Moeder Haustraete de ingrediënten prepareerde, de deegwaren in de oven introduceerde, de vuurhaard controleerde, was gelijk niet te content:
Klienen ge muigt kiezen:
nen môlschen ien oa talluure,
oof nen harten tein oa uure.
Van oor gesproken, met die Apollonia is het niet goed afgelopen. Als koningsdochter werd ze in haar ivoren torentje in Alexandrië omringd door twaalf superslanke maagden die haar dank zij hun Infraligne-taille opzadelden met een vreselijk schuldgevoel. Op een dag is Apollonia de koninklijke hovelingen en geutelingen spuugzat en gaat ze bij de Geutelingen Watchers. Eén geuteling is 10.000 punten zodus. Ze ziet het licht, nog even (ik kom erop terug) en verandert haar leven. De juwelen die ze van haar smoorverliefde lievelingsbroer krijgt voor Valentijn (het steekt zo nauwe niet onder blauw bloed), schenkt ze weg aan de sukkelbozzen. Ze refuseert een bloedschandelijk huwelijk met broederlijn Valentijn. Een engel transporteert haar daarop met een shuttle (in ’t Ronsies: ne sjeuttoo) naar Pietje de Kluizenaar. Die doopt haar met vervuild Nijlwater waarvan Apollonia een paar dagen de heu… waarvan ze dus niet goed is. Wanneer ze eindelijk van de pot kan, gebieden engelen haar te gaan preken. Op het Tahirplein voelt ze echter tot in haar lenige lenden de haat van een tovenaar die de massa tegen haar opkotert. Samen met andere Coptische Christelijke Vrouwen van de lokale CVV wordt ze van het plein gesleept en bekogeld: met oude dakpannen vanop het Museum voor Egyptische Kunst. Haar ogen worden uitgestoken. Maar de engelen geven haar het licht terug. Zie je wel dat ik erop terug kom. Haar oren worden volgegoten met lood. Haar huid wordt gevild met een Laguiole-mes. (Nu in uitverkoop bij Caron in de Gentse Veldstraat, altijd nuttig in je broekzak). Haar tanden worden uitgeslagen. Variant in het Grote Heiligenboek dat ik bewonderaars van de Markies de Sade warm aanbeveel: haar tanden worden één na één zonder verdoving uitgetrokken met een tang. Vrijwillig springt daarop onze Apolonnia in het heilig vuur. Variant in het Heiligenboek dat, zoals in goeie Hollywoodfilms altijd diverse plots open laat: zij wordt onthoofd met een zwaard. Als we ons aan de eerste variant houden, is het niet verwonderlijk dat Apollonia de patrones wordt van tandartsen en tegen de kiespijn. Wie zijn mond gaat spoelen met water uit de Apolloniabron op de Kapellenberg in Saksen, krijgt nooit meer kiespijn. De link met geutelingen is weliswaar ver te zoeken maar bestaat. Als een geuteling te hard is, of te lang in d’etalage is blijven liggen, kan het gebeuren dat je er bij nuttiging een stuk tand van jezelf in vindt. Geutelingen zijn ook verraderlijk voor lever, maag en darmen. Wie denkt dat hij ze kan binnen smijten gelijk pannenkoekskes vergist zich deerlijk en kan de pot op zoals Apollonia met haar Nijlwater achter de kiezen, die ze toen nog eventjes had.
Is het bakken van geutelingen in het Ronsiese (wie spreekt er bij de Heilige Apollonia van Elst of godbetert Brakel?) een aloude traditie en een echt ambacht, dan is het nuttigen ervan één van de traditionele Ronsiese genietingen. Werelderfgoed. Samen met onze wieties, onze kulies, onze loeties en onze lokale parkeerboetes.
Gebruiksaanwijzing Goauitelengen:
Royaal insmeren met malschen boter. (Plus duizend punten)
Toedekken onder een voltapijt van cassonade. (Duizend punten).
Nuttigen met Rochefort 8°. (Mijd Westvleteren).
Vergeet hierna voor even de Finse piste.
Die kan je nu wel missen. Als kiespijn.
RONSIES RARITEITENBOEK
Handleiding voor Ronse.
Copyright Stef Vancaeneghem.
(Foto: Maurice Haustraete aan de bak bij Moeder Hortense Haustraete-Decuyper. Met dank aan Stefan Van Maelsaeke voor de vriendelijke inzending)
posted by Stef Vancaeneghem at 10:22
<< Home