DE BETOVERENDE RONSENAAR

JACQUES
VANDEWATTYNE

OP
EEN
BEZEM
BOVEN
DE
VERZURING

Als artiest stak hij de grijze werkelijkheid in een vuurwerk van helse kleuren. Zijn duvels, heksen en trollen bevolken een uniek oeuvre op doek, straatmuren, langs gaanpaden doorheen de Collines. Als mens sloeg Jacques Vandewattyne bruggen over taal- en andere grenzen. Bekrompenheid was een woord dat niet bestond in zijn toverachtige wereld. Met onnavolgbare ironie schilderde hij zichzelf een feeëriek bestaan. Op een bezem ver boven de verstarring en de verzuring van het enge denken. Langs de geheime wandelpaden van zijn verbeelding borstelde hij al de onzin van dit ondermaanse naar de maan.

Nostradamus & friends

Hem ontmoeten als artiest was een belevenis, hem kennen als mens een geschenk. Hij had even goed in de tijd van Nostradamus kunnen leven. Hij was een man om een Tempelier of een Rozenkruiser te ‘spelen’ die zijn eigen dan wel weglacht in een zelfgemaakt schilderij. Of een kabbalist. Of de Renaissancemens Zeno, in Marguerite Yourcenar’s L’Oeuvre au noir. Een man die leefde voorbij de grenzen van het gewone. In zijn sprookjesland van Ooit.

Baiser le diable…

Op een dag verrast hij me met een onverwacht bezoekje. Hij graait het duiveltje – een creatie in keramiek van zijn hand - van mijn bibibotheekkast. Zet zijn lippen tegen die van zijn kunstwerkje. Blaast keihard een duivels gefluit de schrijfkamer in.
‘Chaque fois que tu baiseras ainsi le diable Stéphane, il te sifflotera par la tronche et te riras au nez..’

Op een dag bezoek ik zijn atelier in Ellezelles, voor een of ander verhaal dat ik over hem schrijven zou. Jacques in Wonderland. Urenlange pret. Ik val van de ene verbazing in de andere middenin zijn eigen Fantasialand.

Nu en dan fluit ik een deuntje op zijn duivel. Dan denk ik aan hem die àlles in een lach trok. Het gedoe. Het gewriemel. De gekte der mensen. Dan blaas ik de dreiging van wereld zonder dromen weg.

Voor op zijn tijd en...

Wat danken we al niet aan de grenzeloze verbeelding van die man? Onze Zottenmuur. Onvergetelijke bommelaffiches. Wie in Ellezelles nooit op zijn Sentier de l’Etrange Sorcières achterna heeft gezeten, zal ‘Watkyne’ niet echt doorgronden in die mysterieuze biotoop van trollen en aardwezens die de zijne was. Halloween toen niemand dat nog kende. Voor op zijn tijd. Buiten de tijd.

Een wonderbaar man die van zijn dromen zijn kunst maakte. Die folk wist te verheffen tot art. Wie dat mindere kunst noemt, gaat hooghartig voorbij aan Ensor en Dylan. Die vergeet dat kunst er in de eerste plaats is voor de verwondering der mensen. Ensor is dan ook nooit ver weg in zijn zoektocht achter de maskers van de Divina Commedia.

...Brandend actueel

Het is een ronduit schitterend initiatief van Cultuurschepen Joris Vandenhoucke, de Cultuurdienst en Eric Devos om samen met Les Amis de Watkyne deze ‘Ronsenaar uit Ellezelles’ de postume eer te geven die hij verdient. In dit Ronse van nu waarin je op de duur gaat vrezen dat dromen niet langer kunnen, is Jacques Vandewattyne immers meer dan ooit‘brandend’ actueel. Bij dat woord brandend had hij allicht meteen een carnavalduvel in zijn brandend karretje geschilderd.

Ik heb bij het schrijven van dit stuk speciaal zijn duiveltje naast mijn scherm gezet. Doorheen de gaatjes waar zijn ogen horen te zitten zie ik een vreugdevuurtje en daarin een farandole met al zijn personages. En middenin die rondedans: Jacques Vandewattyne zelf die me toelacht dat deze wereld een schouwtoneel is.

In de zijne daarentegen is het alle dagen carnaval.

Jacques Vandewattyne.‘Van Kerst tot Ronsese zotheid’. 22/12 tot 7/01/08.CC De Brouwerij, Priesterstraat 13. Open op woensdag, zaterdag, zondag en maandag 7/01 van 14 tot 18 u.