STERRENKIJKER

16.


Na de haatrecensie van Jeroen Overstijns, de nieuwe efemere koning boosoog in het land der letteren, komt mijn tot dan uitstekende relatie met Wim Verheije, uitgeefdirecteur van Manteau onder druk. Net zoals zijn voorgangers Lionel Deflo en ervoor (bij Hadewijch) Roger Binnenmans heeft Wim zich tot dan altijd een oprechte fan getoond van mijn werk. Met de verfijnde stijl hem eigen, heeft hij zich steeds hard ingespannen om me, los van de waan van de tijd, rustig te laten voorschrijven aan mijn eigen koppige schrijfplan. Toegegeven: geen kleine verdienste. Want het tijdsbeeld wil naast buitenlandse bestsellers ook op de Vlaamse lezersmarkt steeds meer snel weglezende lectuur, actuele non-fictie (genre het Paolaboek van Mario Danneels), faction en thrillers.

Zo beleef ik tegelijk als journalist en als auteur bij Manteau vanop de eerste rij de snelle doorbraak Pierre Aspeslagh, alias Pieter Aspe. Ik zie er ook hoe de ‘dino’s’ van de Vlaamse Letteren en van de lectuurlijstjes op school gaandeweg vertrekken of op de achtergrond van het nieuwe grote schrijfgeweld verdwijnen.

Jef Geeraerts verhuist naar andere uitgeefoorden. Ward Ruyslinck, Jos Vandeloo, Willy Spillebeen, het zijn allemaal mijn minzame schrijfbroeders die de meanders van de uitgeverij in Vlaanderen al vele jaren kennen en heel filosofisch toekijken hoe de lawaaierige tafelspringers en hun mediacompanen het letterland komen bevolken.

Jezelf blijven en je eigen schrijfroute volgen, je pen getrouw blijven zonder toe te geven aan de druk van de markt, de commerce, de tijd: het is de lastigste weg. En hij loopt in Vlaanderen steeds vaker dood.

Wim Verheije meldt me dat hij eraan denkt om de contractueel geregelde uitgave van mijn romanbundel ‘Belgetude’ uit te stellen. Voor het eerst verschillen we grondig van mening. Als er me dan al iets in dat wereldje van uitgevers wordt verweten, is het dat ik te weinig voor mijn werk opkom (met deze blog en het onverwachte succes ervan haal ik nu in ijltempo mijn scha in).

Ik sta er dus op dat de afspraken omtrent Belgetude gehonoreerd worden, ongeacht wat een of andere mandarijn van de nieuwe post-moderne schrijftrend daarvan vindt. Na wat gekissebis stelt Wim Verheije me voor de keuze. Een duurdere biobliofiele uitgave of dan een gewone betaalbare bundel. Ik ga voor het laatste.

Wat ik wil, is dat de vijf romans in Belgetude die de afgelegde schrijfroute in die afgelopen decennia in kaart brengen vlot en betaalbaar bij de lezer geraken. Ik krijg mijn zin. Maar ik weet al dat dit het boek van het afscheid wordt: afscheid van Manteau, niet van het schrijven.

Een mens kan vernederd worden
maar daarom nog niet vernield.
Hemingway.

Zonder vertrouwensrelatie uitgever-auteur wordt het nog moeilijker dan het al is. Als stoorzenders van buitenaf (er zijn er nogal wat: de aandeelhouders, de nieuwe directeurtjes, de boekhouders, de mandarijnen) erin slagen die relatie onderuit te halen, blijft de auteur alleen achter.

Doch mèt zijn fidele lezers.

'Belgetude' wordt onthaald op vier sterren, op de mooie vijf kolommentitel 'Vlaanderen vanachter de gordijntjes' en op een halve pagina lof in Het Nieuwsblad.

Mark Vlaeminck:‘De romans van deze auteur zijn nooit ingewikkelde postmoderne structuren. Hij is op de eerste plaats een verteller die naar mensen kijkt en luistert en hun reacties in rake spreektaal vat.’

Veel meer dan zomaar de beschrijving van het kleine Vlaanderen is dit Vlaanderen zoals het echt in de diepte leeft.

‘Vanachter het gordijn, dat hij eventjes opzij schuift, kijkt de auteur naar de burgers die voorbijtrekken. Hij monkellacht want hij begrijpt ze. En hij beschijft ze. Met liefde, met begrip en met humor.'

Het ontgaat Mark Vlaeminck niet dat Manteau als kaft van het boek gaat voor grijs met een streepje zwart-geel-rood. Zo grijs als de Belgische luchten boven een land met tricolore vlag. Bij nader toezien: een dweil.

Een dweil die alles schoonmaakt, een keer het vuil opgezogen en eruit geperst is.

‘Een uitstekend initiatief van uitgeverij Manteau om de romans van deze auteur te bundelen in een mooie band’, zo begroet Knack de uitgave.

Knack: ‘Belgetude is een prachtige Belgische kroniek over Congo, clubs, collaboratie, kapitalisten, kerk, koningen en coureurs.’

Manteau ‘honoreert’ het contract met een oplage van...400 stuks. In een light print-on-demand uitgave, op doorkijkpapier. Het boek verwordt dan ook al snel een antiquiteit op het internetdoorverkoopcircuit.

Toujours sourire.

‘Sterrenkijker’. Copyright Stef Vancaeneghem.